Kad se pomene krčanje creva mnogima je prva asocijacija glad ali se ovaj problem javlja mnogo češće posle jela.Zato i konstatacija krče mi creva a nisam gladna/gladan nije baš na mestu.Kad se jave krčanje creva i retka stolica to obično ukazuje na stomačni virus…
Abdominalni zvukovi (krčanje creva)
Abdominalni, trbušni, ili crevni zvukovi, termin je koji se odnosi na „buku“ koja se stvara u tankom i debelom crevu, tipično tokom varenja. U medicini se ovi zvukovi označavaju kao borborigmi, a u svakodnevnom govoru su poznati kao krčanje creva. Karakteristika ovih zvukova je da zvuče „šuplje“, slično onima koje stvara voda dok prolazi kroz cevi.
Krčanje u stomaku i želucu, najčešće su normalna pojava. Međutim, česti, neobično glasni zvukovi ili izostanak abdominalnih zvukova, može da ukazuje na neko uzročno oboljenje u digestivnom sistemu.
Simptomi abdominalnih zvukova
Abdominalne zvukove proizvode creva. Oni mogu da se opišu na sledeće načine:
- grgorenje
- ključanje
- zavijanje
- krčanje
- režanje
- piska
Prateći simptomi abdominalnih zvukova
Kada se javljaju sami, abdominalni zvukovi nisu razlog za brigu. Međutim, prisustvo drugih simptoma, koji prate krčanje creva, može da ukazuje na neko osnovno oboljenje. U te simptome spadaju:
- višak gasova
- povišena telesna temperatura
- mučnina
- povraćanje
- učestala dijareja
- konstipacija
- krvava stolica
- gorušica koja ne reaguje na lekove u slobodnoj prodaji
- nenamerno i iznenadno mršanje
- osećaj punoće
Ukoliko imate bilo koji od nabrojanih simptoma ili bol u trbuhu, javite se lekaru. Pravovremeno lečenje može da spreči potencijalno opasne komplikacije.
Krčanje creva uzrok
Zvukovi koje čujete u trbuhu, najverovatnije su povezani sa kretanjem hrane, tečnosti, digestivnih sokova i vazduha kroz creva.
Kada creva prerađuju hranu, stomak može da krči i reži. Zidovi gastrointestinalnog trakta uglavnom su sačinjeni od mišića. Kada jedete, zidovi se skupljaju da bi izmešali i istisnuli hranu kroz creva, kako bi ona mogla da se svari. Ovaj proces se zove crevna peristaltika creva. Peristaltika je uglavnom odgovorna za krčanje creva nakon jela. Ovo krčanje može da se javi nekoliko sati nakon jela, pa čak i noću dok pokušavate da zaspite.
I glad izaziva krčanje creva. Prema članku koji je objavio časopis Severnoameričke klinike za endokrinologiju i metabolizam, kada smo gladni, supstanca u mozgu (koja je slična hormonu) aktivira želju za jelom, potom mozak šalje signale crevima i želucu. Posledica ovog sleda događaja je da mišići sistema za varenje počinju da se skupljaju i proizvode zvukove.
Krčanje creva može da se klasifikuje kao normalno, hipoaktivno ili hiperaktivno. Hipoaktivni, ili smanjeni, crevni zvukovi često ukazuju na to da je aktivnost creva usporena. S druge strane, hiperaktivni crevni zvukovi su glasniji i povezani sa povećanom aktivnošću creva, a mogu da ih čuju i drugi. Često se javljaju nakon jela ili kad se javi retka stolica.
Premda su povremeni hipoaktivni i hiperaktivni crevni zvukovi normalni, učestala pojava jednih ili drugih i prisustvo pratećih abnormalnih simptoma, mogu da ukazuju na zdravstveni problem.
Drugi uzroci abdominalnih zvukova
Većina zvukova koje čujete u crevima nastaje u normalnom procesu varenja, međutim, abdominalni zvukovi praćeni simptomima mogu da budu posledica mnogo ozbiljnijeg osnovnog oboljenja ili upotrebe određenih lekova.
Hiperaktivni, hipoaktivni ili izostali abdominalni zvukovi mogu da se pripišu nečemu od navedenog:
- trauma
- infekcija u digestivnom traktu
- hernija (kila), odnosno deo nekog organa ili drugog tkiva koje strči kroz oslabljeni deo mišića trbušnog zida
- krvni ugrušak ili slab dotok krvi u creva
- abnormalan nivo kalijuma u krvi
- abnormalan nivo kalcijuma u krvi
- tumor
- blokada creva, ili crevna opstrukcija
- privremeno usporavanje crevnih kretnji ili ileus (zavezana creva)
U druge uzroke hiperaktivnih (pojačanih) crevnih zvukova spadaju:
- čir koji krvari
- alergija na hranu
- infekcija koja izaziva upalu ili dijareju
- upotreba laksativa
- krvarenje u digestivnom traktu
- zapaljenska bolest creva, naročito Kronova bolest
Uzroci hipoaktivnih crevnih zvukova ili njihovog izostanka su:
- perforacija čira
- neki lekovi, kao što je kodein
- opšta anestezija
- operacija trbušne duplje
- povreda usled zračenja
- oštećenje creva
- delimična ili potpuna blokada creva
- infekcija trbušne duplje, ili peritonitis
Ispitivanja
Ukoliko se krčanje creva u stomaku i krčanje želuca javlja uz druge simptome, lekar može da obavi nekoliko ispitivanja da bi dijagnostikovao osnovni uzrok. Lekar može da počne sa anamnezom i postavljanjem nekih pitanja o učestalosti i jačini simptoma. Stetoskop se koristi radi osluškivanja da li postoje abnormalni abdominalni zvukovi. Ovaj korak se zove auskultacija. Opstrukcija creva obično proizvodi veoma glasne, visoke tonove. Ovi zvukovi često mogu da se čuju i bez stetoskopa.
Lekar može da obavi i sledeće preglede i ispitivanja:
- CT skeniranje kojim se dobijaju rendgenski snimci abdominalne regije
- endoskopski pregled, prilikom koga se koristi kamera, pričvršćena na malu, savitljivu cev, radi snimanja želuca ili creva
- analize krvi se koriste radi isključivanja infekcije, upale ili oštećenja organa
Lečenje
Lečenje zavisi od uzroka simptoma. Normalni crevni zvukovi ne zahtevaju nikakvo lečenje. Ako ste potpuno zdravi a kod vas se javlja glasno krčanje creva možda ćete morati da ograničite unos hrane koja izaziva gasove. U takve namirnice spadaju:
- voće
- pasulj
- veštački zaslađivači
- gazirani napici
- proizvodi od integralnih žitarica
- neke vrste povrća, kao što su kupus, prokelj i brokoli
Ako ste intolerantni na laktozu, izbegavajte mleko i mlečne proizvode.
Gutanje vazduha kada se prebrzo jede, pijenje na slamčicu ili žvakanje gume, takođe mogu da dovedu do viška vazduha u digestivnom traktu što za posledicu ima glsno krčanje creva u stomaku.
Probiotici mogu da pomognu kod krčanja creva, ali samo kod osoba koje pate od sindroma nervoznog creva.
Važno je da zapamtite da većinu ovih zvukova možete da čujete samo vi. Većina drugih ljudi ih nije svesna ili je nezainteresovana.
Krčanje creva i hitni medicinski slučajevi
Ako imate znakove koji zahtevaju hitnu medicinsku intervenciju, kao što su krvarenje, oštećenje creva ili teška opstrukcija, moraćete u bolnicu radi lečenja. U bolnici je moguće da vam kroz usta ili nos uvedu cev (tubus), koja dopire do želuca ili creva, kako bi ih ispraznili. Nakon ove intervencije verovatno nećete smeti ništa da jedete i pijete, kako bi creva mogla da se odmore.
Kod nekih osoba je intravenozno davanje tečnosti i odmaranje intestinalnog sistema, dovoljno za lečenje problema. Kod drugih je neophodna operacija. Na primer, ukoliko imate tešku infekciju, povredu ili potpunu blokadu creva, možda ćete morati da budete podvrgnuti operaciji radi rešavanja problema i lečenje oštećenja.
Za pojedine gastrointestinalne bolesti, poput Kronove bolesti ili ulceroznog kolitisa, postoje lekovi. Ukoliko vam je dijagnostikovano neko od ovih oboljenja, lekar može da vam prepiše odgovarajuće lekove.
Prognoze
Prognoza kod pojave abnormalni abdominalnih zvukova, zavisi od ozbiljnosti problema. Najčešće je krčanje creva iz vašeg stomaka i želuca normalna pojava i nisu razlog za brigu. Ukoliko vam se abdominalni zvukovi učine čudnim ili su praćeni drugim simptomima, odmah tražite lekarsku pomoć da biste smanjili rizik od nastanka komplikacija.
U retkim slučajevima komplikacije mogu da budu opasne po život ukoliko se ne leče. Opstrukcija creva može da bude naročito opasna. Opstrukcija može da dovede do odumiranja tkiva, ako preseče dotok krvi u neki deo creva. Svako pucanje trbušnog ili crevnog zida može da dovede do infekcije u trbušnoj duplji. Ov može da bude fatalno.
Druga oboljenja i bolesti koja mogu da izazovu glasno krčanje creva u stomaku poput tumora ili Kronove bolesti, zahtevaju dugotrajno lečenje i nadzor.
