SEDIMENTACIJA ERITROCITA može biti normalna, visoka i niska a ova analiza se koristi za dijagnozu i praćenje upala u telu.SEDIMENTACIJA URINA pre svega ukazuje na infekcije urinarnog trakata.
Saznajte sve o ovim analizama krvi i urina i značenju rezultata…
Šta je sedimentacija ?
Stopa sedimentacije je uobičajena analiza krvi koja se koristi za otkrivanje i praćenje upale u telu. Stopa sedimentacije se naziva i stopom sedimentacije eritrocita, jer se meri sedimentacija crvenih krvnih zrnaca (eritrocita) u epruveti tokom određenog vremenskog perioda. Odnosno, brzina sedimentacije meri brzinu kojom crvene krvne ćelije (eritrociti) u epruveti krvi padaju na dno epruvete (formiraju sediment).
Kada se radi kompletna krvna slika, tada se obično meri i stopa sedimentacije. Iako ovaj test meri opšte stanje zapaljenja, nije specifičan za ono što uzrokuje upalu. Povišena sedimentacija se javlja kod inflamatornih bolesti, uključujući artritis, kao i autoimunih bolesti kao što je lupus. Takođe se može podići zbog drugih stanja kao što su određeni tumori i Gravesova bolest.
Deo sedimentacija urina se nalazi u drugom delu članka
Zašto se meri stopa sedimentacije?
Stopa sedimentacije krvi se testira kako bi se otkrilo zapaljenje u telu. Takođe se može koristiti za praćenje progresa bolesti.
Lekari koriste stopu sedimentacije kako bi utvrdili da li je zapaljenje prisutno kod pacijenta. Pored toga, stopa sedimentacije može biti pogodan metod praćenja napretka lečenja bolesti koje karakteriše upala. Shodno tome, visoka ili povišena stopa sedimentacije bi bila u korelaciji sa više aktivnom bolešću, dok bi niska stopa sedimentacije ukazala na to da je bolest manje aktivna.
Primeri bolesti koje se obično prate sa testom brzine sedimentacije uključuju:
- reumatoidni artritis,
- sistemski eritematozni lupus,
- apscesi,
- psoriatični artritis,
- septični artritis,
- vaskulitis,
- reaktivni artritis,
- polimialgia rheumatica,
- polimiozitis.
Normalna sedimentacija
Koje su referentne vrednosti za sedimentaciju? Normalna sedimentacija (metoda Vestergren) za muškarce je 0-15 milimetara na sat, a normalne vrednosti sedimentacije za žene su od 0 do 20 milimetara na sat. Stopa sedimentacije može biti malo veća kod starijih osoba.
Normalne vrednosti su:
- 0 do 10 mm/h kod dece
- 0 do 15 mm/h kod muškaraca mlađih od 50 godina
- 0 do 20 mm/h kod muškaraca starijih od 50 godina
- 0 do 20 mm/h kod žena mlađih od 50 godina
- 0 do 30 mm/h kod žena starijih od 50 godina
Novorođenčad: ispod 2 mm/h.
Deca koja još nisu stigla do puberteta: između 3 i 13 mm/h.
Ukoliko je stopa sedimentacije iznad 100 mm/h najverovatnije se radi o aktivnoj bolesti.
Šta znači sedimantacija 30,40,50?
Ovo su svakako povišene vrednosti sedimentacije koje obično ukazuju na početak neke upale ili bolesti u telu. Lekar će obično naručiti dodatne testove kod ovakvih rezultata sedimentacije. Međutim, sedimentacija može čak biti blago povišena kada ste potpuno zdravi.
Visoka sedimentacija uzrok
Ovaj test krvi se koristi za detekciju inflamacije; može pomoći u identifikaciji autoimunih bolesti, raka i infekcija. To nije dijagnostički test jer ne može reći šta uzrokuje upalu, već samo da postoji upala u telu.
Šta znači visoka sedimentacija erirocita? Povišena sedimentacija eritrocita može biti uzrokovana upalom u telu od bolesti, infekcija, lekova, menstruacije, trudnoće i kod starijih osoba.
Lekovi koji mogu uzrokovati povećanu sedimentaciju eritrocita uključuju:
- dextran (koji ”vraća” krvnu plazmu i zapreminu krvi)
- metildopa (lek za krvni pritisak)
- oralni kontraceptivi (za kontrolu rađanja)
- teofilin (koristi se za astmu, bronhitis i druge bolesti pluća)
- penicilamin procainamid (koji se koristi za lečenje reumatoidnog artritisa) i
- vitamin A (antioksidant koji pomaže telu da funkcioniše i ostane zdravo)
Povišena sedimentacija eritrocita takođe može biti uzrokovana autoimunim bolestima, kao što su:
- hiperfibrinogenemija (povećan fibrinogen u krvi, koji povećava kardiovaskularne bolesti)
- nekrotizujući vaskulitis (zapaljene krvnih sudova koje usporava protok krvi)
- polimialgia rheumatica (PMR) ili arteritis gigantskih ćelija (što može uzrokovati bol i krutost mišića)
- primarna makroglobulinemija (vrsta kancera)
- reumatoidni artritis (zapaljenski poremećaj koji uzrokuje bol u zglobovima) i
- sistemski eritematozni lupus (SLE) (inflamatorna bolest koja napada telesna tkiva).
Osim toga, infekcije mogu uzrokovati visoku sedimentaciju, kao što su: infeksije kostiju, srčane ili srčanog zaliska, kožne ili sistemske infekcije; reumatska groznica ili tuberkuloza.
Visoka sedimentacija i tumori takođe mogu da budu povezani (npr. limfom, multipli mijelom i dr.), tako da naročito treba obratiti pažnju na veoma povišene vrednosti sedimentacije.
Povišena sedimentacija eritrocita u trudnoći
Blago povišena sedimentacija eritrocita u trudnoći je u većini slučajeva normalno stanje, budući da se tokom trudnoće povećava sedimentacija zbog povećanja nivoa fibrinogena i globulina. Svakako da lekar treba da isključi patološke uzroke povišene sedimentacije eritrocita u trudnoći.
Niska sedimentacija uzroci
Smanjena sedimentacija eritrocita obično ne predstavlja problem, osim ukoliko se ne javlja u pratnji simptoma. Niska sedimentacija može biti uzrokovana lekovima ili određenim uslovima.
Lekovi koji uzrokuju nisku sedimentaciju uključuju:
- aspirin (koji razređuje krv i smanjuje zapaljenje)
- kortizon (steroidni hormon)
Uslovi koji mogu dovesti do niske sedimentacije uključuju:
– kongestivna srčana insuficijencija
– smanjen nivo fibrinogena (koji povećava krvarenje)
– hiperviskoznost (ili gusta krv)
– leukocitoza (povećan broj belih krvnih zrnaca ili leukocita)
– bolesti jetre ili bubrega
– anemija srpastih ćelija.
CRP i sedimentacija
CRP i sedimentacija su analize krvi koje se koriste za otkrivanje zapaljenja u telu. Upala može biti akutna (tj. povreda ili infekcija) ili hronična. Ipak, C-reaktivni protein je bolji pokazatelj upale nego brzina sedimentacije eritrocita. On je osetljiviji i brže reaguje na promene u kliničkoj situaciji.
Lažni negativni i lažni pozitivni rezultati su češći kada se meri sedimentacija eritrocita. Bubrežne bolesti, ženski pol i starije godine povećavaju stopu sedimentacije eritrocita.
Sedimantacija urina
Sediment u urinu se otkriva tokom ispitivanja urina i odnosi se na mikroskopske čestice ili sluz u urinu. Ove čestice koje plutaju u urinu često se sastoje od različitih tipova ćelija i različitih ostataka koji se izbacuju iz unutrašnjeg urinarnog trakta. Sediment u urinu može biti izraženiji kod ljudi sa infekcijama urinarnog trakta i može sadržavati bakterije, bela krvna zrnca (leukocite) i proteine.
Sedimentacija urina – šta je uzrok?
Infekcije urinarnog trakta: razvija se zahvaljujući različitim bakterijskim i drugim patološkim infekcijama koje utiču na sistem urinarnog trakta. Uobičajeni način prenosa jeste prolaz kroz uretru, a žene su više predisponirane zahvaljujući svojoj kratkoj dužini uretera. Simptomi infekcije urinarnog trakta uključuju bolno mokrenje, povećanu frekvenciju uriniranja i bol u stomaku.
Kamen mokraćne bešike: to su mase mineralnih naslaga koje se razvijaju kada kristalizuju minerali u koncentrovanom urinu, što dovodi do nepotpunog pražnjenja bešike. Mali kamen bešike se može eliminisati bez lečenja, ali veće varijante zahtevaju lekove ili hiruršku intervenciju. Akumulacija urina u bešici koja vodi ka razvoju kamena može se desiti zbog proširenja prostate, divertikula bešike, kao i biti posledica zračenja ili zbog nekih vrsta kontraceptivnih sredstava.
Dijabetes: stanje metabolizma označeno visokim nivoom šećera u krvi. Dijabetes često dovodi do problema sa bubrezima, kao i do gubitka šećera kroz urin. Ovaj višak glukoze (šećer) napušta telo u obliku sedimenta. Takođe, dijabetes utiče na metabolizam masti i dovodi do razvoja energetskih nusprodukta koji se zovu ketoni, koji se takođe mogu otpustiti sa urinom kao sediment.
Hematurija: Medicinski termin koji se odnosi na prisustvo krvi u urinu, i smatra se najčešćim uzročnikom sedimenta u urinu. Postoji mnogo različitih uzroka hematurije, uključujući bubrežni infarkt, bolesti bubrega, traumu urinarnog sistema ili prekomernu upotrebu bešike ili drugih urinarnih katetera.
Stanje jetre: Jetra je uključena u mnoge biološke procese tela, od kojih neki dovode do toga da jetra proizvede nusprodukt koji se zove bilirubin. Ovo može dovesti do sedimentacije urina.
Simptomi i lečenje sedimentacije urina
Sediment u urinu je obično simptom drugog stanja. S obzirom na broj različitih sedimenata u uzroku urina, simptomologija se razlikuje od slučaja do slučaja. I pored toga, postoji nekoliko uobičajenih simptoma koji se često pojavljuju u kombinaciji sa sedimentom u urinu. Ovi simptomi uključuju:
- Ružičasta ili crvenkasta boja urina
- Bol tokom uriniranja
- Penast ili zamućen urin
- Povećana frekvenca uriniranja
- Bol u bokovima (neuobičajen).
U zavisnosti od uzroka vidljivih sedimenata u urinu, tretman se razlikuje. Nekoliko primera uključuju:
– Antibiotici za lečenje urinarne infekcije
– Specifični lekovi ili hirurške procedure za lečenje oboljenja jetre
– Određene terapije i lekovi za lečenje kamena u bubregu i bešici.
Sprečavanje sedimentacije urina
Abnormalni nivoi sedimenta u urinu su često rezultat neuravnoteženosti metabolizma proteina, poremećaja bubrega ili drugih bioloških stanja. Pridržavajući se zdravog načina života koji uključuje uravnoteženu ishranu, redovno vežbanje i pijenje puno vode, možete sprečiti pojavu sedimentacije urina.
Odlučite se da imate ishranu bogatu voćem i povrćem, kao i hranu koja je bogata antioksidantima. Oni pomažu u regulisanju metaboličkih procesa, održavajući vas zdravim.
