UPALA DEBELOG CREVA ILI KOLITIS je veoma ozboljna bolest, prepoznavanje simptoma i pravilna dijagnoza veoma su važni za uspešno lečenje.U nastavku saznajte koji su simptomi, uzroci i kako se leči upala creva…
Može da se javi kod svakoga ali se obično otkriva kod osoba od 15 do 25 godina
Šta je kolitis ?
Nespecifičan medicinski izraz za zapaljenje debelog creva je kolitis. Zapaljenje debelog creva, tj. zapaljenje sluzokože debelog creva, može biti zbog jednog od nekoliko osnovnih abnormalnih procesa.
Dok znakovi i simptomi mogu da navedu uzrok, među njima je znatno preklapanje. Lekar treba da oceni bilo koji oblik kolitisa. Precizna dijagnoza i odgovarajuća terapija su neophodni za sprečavanje progresije i komplikacija ove ozbiljne bolesti.
Debelo crevo simptomi upale
Simptomi upale debelog creva zavise od toga o kojoj tačno vrsti zapaljenske bolesti se radi.
Zapaljenska bolest creva
Dva glavna oblika inflamatorne bolesti creva su ulcerativni kolitis i Kronova bolest. Ulcerozni kolitis deluje samo na debelo crevo i obično uzrokuje grčeve u stomaku i dijareju, koja može da bude krvava.
Može doći do pojave abdominalnog nadimanja, a ruptura creva u ekstremnim slučajevima uzrokuje snažan bol i osetljivost i tvrdoću abdomena. Kronova bolest može da utiče na bilo koji deo crevnog trakta. Simptomi ove bolesti su grčevi i dijareja – koja može ili ne mora biti krvava – i pukotine i oštećenja oko anusa. Kronova bolest može takođe uzrokovati artritis, ljuštenje i ulceraciju kože i promene vida i svrab očiju.
Divertikulitis kolona
Divertikuli su slabe tačke na mišićnom zidu debelog creva, kroz koje ispadaju vrećice sluzokože debelog creva, stvarajući ”mehuriće”. Te vreće se mogu inficirati i upaliti kolon oko njih. Znaci i simptomi divertikulitisa uključuju bol u stomaku; osetljivost, obično sa leve strane; i groznicu. Upaljeno debelo crevo se može držati za i erodirati u druge organe, stvarajući fekalno pražnjenje iz bešike ili vagine.
Antibiotički povezani kolitis
Antibiotički povezani kolitis se javlja kada antibiotik ”zbriše” većinu zdravih bakterija koje normalno žive u debelom crevu i ostaju samo one koje su otporne na lek. Najčešće otporna bakterija je Clostridium difficile, koji proizvodi vodenu dijareju. Bol u abdomenu, groznica i povećanje broja belih krvnih zrnaca mogu se javiti kao simptomi upale debelog creva. Antibiotički povezani kolitis dovodi do opasnog povećanja debelog creva kod nekih ljudi, u kojoj fazi može doći do rupture creva i izazvati znake peritonitisa: nadimanje, osetljivost i tvrdoću stomaka.
Ishemični kolitis
Kada je dotok krvi do debelog creva kompromitovan niskim krvnim pritiskom, dehidratacijom, abnormalnim srčanim ritmom ili blokadom krvnih sudova, razvijaju se bol i osećaj preko dela pogođenog creva. Leva strana kolona je najčešće oštećena. Svetlo crveno krvarenje iz rektuma obično se javlja u malim količinama. Gangrena debelog creva sa teškim bolom se razvija u približno 15% slučajeva. Rezultat je peritonitis, infekcija abdominalne šupljine koja je potencijalno smrtonosna.
Upala debelog creva uzroci
Primeri uzroka kolitisa uključuju:
– infekcije, na primer, uzrokovane bakterijama poput Clostrodium difficile, virusa i parazita;
– inflamatorna bolest creva kao što je Kronova bolest i ulcerativni kolitis,
– ishemijski kolitis uzrokovan smanjenjem snabdevanja krvlju;
– mikroskopski kolitis (limfocitni/kolagenski kolitis);
– alergijske reakcije.
Kada su u pitanju infektivni uzroci upala debelog creva, treba reći da mnoge bakterije žive u debelom crevu; one žive u harmoniji sa telom i ne izazivaju nikakve simptome. Međutim, neke infekcije mogu rezultirati ako virus, bakterija ili parazit napadnu tanko i/ili debelo crevo.
Uobičajene bakterije koje uzrokuju upale debelog creva:
- Campilobacter
- Shigella
- E. Coli
- Lersinia
- Salmonela.
Ove infekcije obično dolaze zato što je pacijent pojeo kontaminiranu hranu. Simptomi mogu uključiti dijareju sa ili bez krvi, grčeve u stomaku i dehidrataciju zbog gubitka vode zbog brojnih pokreta creva. Na druge organe može uticati i infekcija ili toksini koje bakterija može proizvesti.
Hronična upala debelog creva je opasno stanje koje može da dovede do anemije i drugih komplikacija, zato se mora što pre dijagnostikovati i lečiti.
Lečenje
Lečenje upala debelog creva zavisi od uzroka, a često se fokusira na olakšavanje simptoma, negu i održavanje adekvatne hidracije i kontrole bola. Antibiotici se mogu propisati za lečenje zaraznih uzroka kolitisa. Neke bakterijske infekcije koje uzrokuju kolitis rešavaju se bez antibiotskog tretmana.
Dakle, lekovi se često koriste za kontrolu inflamatorne bolesti creva i izbor lekova je prilagođen pojedinačnom pacijentu.
Antibiotici se obično ne koriste osim ako se ne izoluje određena bakterija, a poznato je da je terapija skraćena tokom infekcije.
Lekove bez recepta za lečenje dijareje treba koristiti oprezno, posebno ako su prisutni bolovi u stomaku i groznica.
Hirurgija obično nije opcija lečenja za većinu uzroka kolitisa.
Upala debelog creva lečenje biljem
Psilijum seme/ljuska
Psilijum seme/ljuska poboljšava pokretljivost creva, ublažava simptome konstipacije i poboljšava eliminaciju otpada.
Bromelain
Bromelain, enzim koji se nalazi u ananasu, može pomoći u olakšavanju simptoma i smanjenju učestalosti simptoma. To je proteolitički enzim, što znači da pomaže u razgradnji proteina. Izgleda da ovaj proces pruža antiinflamatorne prednosti. Bromelain je komercijalno dostupan kao dodatak.
Probiotici
Probiotici uvode zdrave bakterije creva kako bi se obnovila i održala prirodna mikrobiološka flora u crevima. Ovo može smanjiti štetne inflamatorne reakcije i održati remisiju.
Kurkuma
Kurkuma, indijski začin korišćen u kariju, mogu pomoći ljudima kod kojih se razvila upala creva. Konkretno, kurkumin koji se nalazi u kurkumi je antioksidant i izgleda da smanjuje upale, a istovremeno poboljšava efikasnost tradicionalne medicinske terapije.
Gingko biloba
Gingko je bio efikasan prirodni lek u lečenju eksperimentalnog kolitisa kod glodara.
Čaj za upalu debelog creva
Kada je u pitanju čaj za upalu debelog creva, mogu pomoći sledeći čajevi:
- zeleni čaj
- čaj od kurkume i đumbira
- čaj od semena komorača, može u kombinaciji sa đumbirom, nanom i kamilicom
- čaj od anisa
- čaj od nevena.
Ishrana
Za neke oblike kolitisa ne postoji lek, ali promena ishrane može olakšati simptome. U zavisnosti od uzroka, neki ljudi sa kolitisom mogu utvrditi da određena hrana izaziva ili otežava njihove simptome. Održavanje dnevnika ishrane može biti korisno, a zatim treba izbegavati hranu koja može biti povezana sa pogoršanjem simptoma.
Ishrana kod upale creva se zasniva na izbegavanju sledeće hrane:
– Masna ili pržena hrana
– Mleko ili proizvodi koji sadrže mleko
– Određena hrana bogata vlaknima poput kokica, semena, orašastih plodova i kukuruza.
Ljudi koji su netolerantni na laktozu treba da izbegnu mlečne proizvode koji sadrže laktozu. Postoje različite kompanije koje nude proizvode bez laktoze kao što su mleko, jogurt, sladoled i sir.
Značajno je jesti i hranu bogatu omega-3 masnim kiselinama i probiotike.
Autor teksta Dr. Petar Nikolic
