PRESAVIJENA ŽUČNA KESA je anomalija u strukturi ovog organa, tokom koje se organ deformiše. U tom kontekstu, postoji promena u normalnom obliku žučne kese, koja bi trebala imati izgled u obliku kruške. Pored toga, postoji oštećenje njenog funkcionisanja i stagnacija žuči, što dovodi do razvoja komplikacija.
Presavijena žučna kesa uzrok
U zavisnosti od etioloških faktora pojavljivanja bolesti, raznovrsnost i simptomatologija će se razlikovati. Glavnim uzrocima za presavijenu žučnu kesu se smatraju pogrešan stil života i prisustvo drugih gastrointestinalnih bolesti. Glavnim znacima se smatraju nelagodnost i bol ispod desnih rebara, kao i pojava neprijatnog ukusa u ustima.
Ovo stanje je moguće dijagnostikovati pomoću ultrazvučnog pregleda pacijenta. Konzervativne metode lečenja preovladavaju u terapiji presavijene žučne kese, ali ponekad može biti potrebna hirurška intervencija. Taktika lečenja direktno zavisi od lokacije presavijanja (krivine).
Presavijena <žučna kesa nije ograničena starosnom dobi, a obično se dijagnostikuje kod dece. U takvim slučajevima govorimo o primarnom ili urođenom obliku presavijene žučne kese.
Pojava presavijene žučne kese kod deteta može biti uzrokovana sledećim uzrocima:
– majka nekontrolisano koristi lekove tokom prvog tromesečja trudnoće;
– nezdrav način života trudnice, posebno konzumiranje alkoholnih pića i pušenje cigareta
– prisustvo hronične bolesti jetre ili gastrointestinalnog trakta kod žene
– bolesti virusne ili infektivne prirode tokom trudnoće
– nepovoljni uslovi za život i rad trudnice.
Presavijena žučna kesa kod odraslih ljudi (stečena) može da ima sledeće uzroke:
– nezdrava ishrana, pre svega konzumiranje masne i začinjene hrane; ovo takođe može uključiti i usklađenost sa preterano strogim dijetama ili dobrovoljno dugoročno odbijanje jela
– metabolički poremećaji
– gojaznost
– ranije teške toksične infekcije sa prehrambenim proizvodima
– bolesti kao što je holecistitis, kao i druge bolesti jetre i pankreasa
– podizanje velikog tereta od strane fizički nepripremljene osobe
– nedostatak fizičke aktivnosti, što može biti zbog sedentarnog načina života ili radnih uslova u kojima osoba treba da sedi ili da stoji dugo
– neuredno uzimanje lekova
– povećanje volumena desnog bubrega
– povreda jetre
– naglo smanjenje telesne težine
– operacija na gastrointestinalnom traktu
– period trudnoće – u ovom trenutku postoji premeštanje i stiskanje unutrašnjih organa i posebno žučne kese. To je zbog stalnog povećanja veličine materice i intrauterinog rasta ploda.
Zbog činjenice da se žučna kesa sastoji iz nekoliko delova, deformacija može nastati na bilo kom od njih. Na primer, može da se javi presavijanje:
- tela žučne kese
- u predelu vrata ovog organa – ovaj i prethodno pomenut oblik bolesti je najčešći
- deformacija dna žučne kese
- savijanje žučnog kanala.
Jedna od najopasnijih presavijenosti je u području između tela i vrata žučne kese.
Presavijena žučna kesa može biti:
- urođena – formira se tokom intrauterinog razvoja ploda
- stečena – karakteriše uticaj jednog ili više gore navedenih razloga, a takođe ima i živopisnu kliničku manifestaciju.
Pored toga, postoji i nekoliko drugih oblika ove patologije:
– labilno savijanje žučne kese – odlikuje se činjenicom da se može promeniti mesto lokalizacije krivine
– fiksno savijanje žučne kese – razlikuje se od prethodne u tome što je presavijenost fiksirana na određenom mestu i ostaje nepokretna
– funkcionalna presavijenost žučne kese – nije pretnja ljudskom životu i ne izaziva komplikacije. To je zato što ovaj oblik presavijenosti nestaje sam od sebe kada se položaj tela promeni.
Žučna kesa presavijena simptomi
U većini slučajeva, urođena presavijena žučna kesa nastavlja da postoji bez izražavanja bilo kakvih kliničkih znakova i kako osoba raste, to ne izaziva neprijatnosti. Često je presavijena žučna kesa zapravo neočekivan nalaz tokom primene ultrazvuka, koji se može izvoditi u profilaktičke svrhe ili za dijagnozu potpuno drugog poremećaja.
Kad je presavijena žučna kesa da li se javljaju bolovi?
Kao što ćemo videti u nastavku, moguće je da se jave bolovi u slučaju presavijene žučne kese, naročito ako je ovo stečeno stanje.
Međutim, u nekim slučajevima mogu se javiti sledeći simptomi presavijene žučne kese kod odojčadi:
- periodično, ali značajno povećanje veličine abdomena;
- uznemirenost deteta nakon hranjenja;
- povećana regurgitacija (nevoljno vraćanje želudačnog sadržaja u jednjak i ždrelo).
U retkim slučajevima, mogu se manifestovati simptomi urođene presavijene žučne kese kod dece školskog uzrasta:
- pojava mučnine ujutro ili posle konzumiranja štetne hrane
- osećaj neugodnosti u zoni desnog hipohondrijuma (područje abdomena u projekciji jetre, ispod desnog rebarnog luka)
- nadimanje – naročito nakon obroka
- povraćanje, što donosi olakšanje detetu
- averzija na masnu hranu
- gorak ukus u ustima
- žućkasta nijansa koja se pojavljuje na jeziku.
Kliničke manifestacije stečene presavijene žučne kese će biti malo drugačije, u zavisnosti od lokacije presavijanja. Dakle, kada je presavijena žučna kesa stečeno stanje, biće prisutni sledeći simptomi:
- teški bolni sindrom u projekciji pogođenog organa
- česti napadi mučnine, koji često rezultiraju povraćanjem
- povećanje srčane frekvencije.
U slučajevima deformacije između dna i tela žučne kese, znaci će biti sledeći:
- intenzivna osetljivost u grudima
- zračenje bola do lopatice, ključne kosti i desnom hipohondrijskom regionu
- simptomi dispepsije.
Presavijanje vrata žučne kese imaće sledeće manifestacije:
- naglašeni sindrom bola sa desne strane ispod rebara i lopatice
- koža i mukozne membrane postaju žućkaste boje
- povećanje temperature.
Takva simptomatologija može takođe ukazati na deformaciju u području tela žučne kese.
Bez obzira na lokaciju presavijanja žučne kese, mogu se pojaviti sledeći simptomi:
- povećanje veličine abdomena;
- poremećaj stolice;
- gorušica i podrigivanje sa neprijatnim mirisom
- gorčina u ustima
- jezik sa žutim premazom;
- nedostatak apetita.
U slučaju pojave jednog ili više simptoma bolesti, neophodno je da se što pre javite gastroenterologu, jer bolest može izazvati nastanak komplikacija.
Komplikacije
Kongenitalni (urođeni) deformitet žučne kese vrlo retko uzrokuje nelagodnost i dovodi do razvoja komplikacija, ali suprotna situacija se primećuje u slučajevima stečene presavijene žučne kese, što može uzrokovati razvoj:
- povreda lokalne cirkulacije;
- formiranje kamena u žučnoj kesi ili žučnim kanalima
- stagnacija žuči;
- pojavu bolesti u delu gastrointestinalnog trakta, na primer, gastritis, peptični čir, pankreatitis itd.
- šećerna bolest
- peritonitis
- poremećaj kardiovaskularnog sistema.
Lečenje
Odabir metoda za lečenje presavijene žučne kese zavisiće u potpunosti od etioloških faktora. Na primer, kongenitalna patologija (urođena presavijena žučna kesa), koja ne uzrokuje neugodnost, ne zahteva poseban tretman. Takvi pacijenti bi trebalo da se osećaju bolje samo sa promenom režima ishrane.
U slučajevima stečene bolesti, u konzervativnoj terapiji će prevladati unos lekova. Osnova terapije lekovima su holeretički preparati, ali je njihova upotreba zabranjena u prisustvu kamena u žučnoj kesi ili u vezikularnim kanalima. Pored toga, pacijentima se propisuju sledeći lekovi:
- ukoliko se promeni viskozitet i hemijski sastav žuči – propisuju se lekovi da bi se normalizovao odliv žuči i uništavanje malih konkremenata
- antispazmodici – za olakšanje izrazitog sindroma bola
- anti-inflamatorne supstance
- antibiotici
- kompleksi vitamina.
Da li je potrebna operacija ?
Hirurška intervencija, ukoliko je došlo do presavijanja žučne kese, izuzetno je retka, samo u slučajevima perforacije zida ovog organa ili zbog oštećenog snabdevanja krvlju. Operativna terapija je usmerena na uklanjanje žučne kese.
Ishrana
Ishrana u slučaju presavijene žučne kese se zasniva, pre svega, na izbegavanju sledeće hrane:
- masna, začinjena i slana jela
- dimljena hrana i mahunarke
- marinade i konzervirana hrana
- peciva i konditorski proizvodi
- mlečni proizvodi sa visokim sadržajem masti
- životinjske masti
- pečurke
- začini i topli sosovi
- čokolada, med i drugi slatkiši
- citrusno voće i suvo voće
- gazirana pića
- jaka kafa i crni čaj
U isto vreme, telo treba da prima vitamine i potrebne elemente u tragovima iz sledećih namirnica:
- posnije meso, meso živine i riba
- kaša
- plodovi mora
- testenina
- vegetarijanska supa
- obrani proizvodi od kiselog mleka
- povrće i voće nakon što se podvrgnu toplotnoj obradi
- kompoti
Osim toga, pacijentima sa ovom dijagnozom preporučuju se česti i manje obilni obroci, kao i pripremanje hrane kuvanjem, kuvanjem na pari i pečenjem. Sve preporuke koje se odnose na ishranu obezbeđuje gastroenterolog ili nutricionista.
Međutim, pre započinjanja takve terapije, odnosno pre regulisanja ishrane u slučaju presavijene žučne kese, možete postići dobre rezultate koristeći preparate iz oblasti alternativne medicine, kao što su:
- maslačak i vratić (Tanacetum vulgare)
- kantarion i crveno smilje
- kukuruzna svila
- koren iđirota i kalendula
- barberis i lincura
- šipak i kamilica
- nana i valerijana
- rabarbara i artičoke
- Korijander i kičica.
Prognoza
Prognoza presavijene žučne kese je nepovoljna samo u jednom slučaju – kada ova patologija u potpunosti blokira odliv žuči. Kao rezultat toga, žučna kesa može da pukne. A onda se žučna kesa uklanja hirurški.
Adekvatna medicinska pomoć, pravilna ishrana, izvođenje određenih vežbi za poboljšanje rada žučne kese i pozitivno emocionalno raspoloženje pomažu u izbegavanju diskinezije žučnih kanala ili hroničnog holecistitisa, koje obično ugrožava presavijena žučna kesa.
Autor teksta Dr. Petar Nikolic
